Gezien op de tentoonstelling 80 jaar Oorlog in het Rijksmuseum
Duinkerken, plattegrond van een Nederlandse stad. Jacob van Deventer (ca. 1500)
Kaart van wol en linnen . Het ontzet van Leiden door de geuzen in 1574. Lanckaert, Liefrinck, van Swanenburgh (1587 – 1589)
Portret van Josephus Scaliger. Pieter Feddes van Harlingen (ca. 1586 – 1623 )
Lezing en tentoonstelling 80 jaar Oorlog in het Rijksmuseum
Op het moment loopt in het Rijksmuseum te Amsterdam een tentoonstelling 80 Jaar Oorlog, die gaat over de onafhankelijkheidsoorlog van de Nederlanden tegen het Spaanse imperium. (16, 17e eeuw). Daarnaast zijn er lezingen georganiseerd die wat meer diepgang moeten brengen bij wat er al aan informatie is naast alle kunstwerken die in het museum staan uitgestald. Ik bezocht een lezingenreeks met drie voordrachten en tussendoor levendige muziek van een baskisch-spaanse muziekgroep.
De voordrachten waren kort en moesten allen binnen twintig minuten gedaan zijn, interessant was de kernboodschap van Luc Duerloo, hoogleraar geschiedenis aan de Universiteit Antwerpen dat de Zuidelijke Nederlanden niet volledig onderdrukt waren, nadat Nederland onafhankelijk werd, maar er wel degelijk sprake was van een kritische wisselwerking tussen de Spaanse machthebbers en de bevolking.
Bernardo Garcia Garcia, hoogleraar geschiedenis aan de Universidad Complutense de Madrid, wist o.a. te vertellen over de bij ons zo gevreesde Hertog Alva, dat hij een gevierde militair was en naar Nederland werd gestuurd om snel orde op zaken te stellen. Ook was volgens de hoogleraar de bezetting van Nederland in verhouding niet zo gewelddadig en was er geen sprake van een totale inquisitie tegen niet katholieken zoals bijvoorbeeld in Spanje wel het geval was.
De tentoonstelling zelf was zeker de moeite waard, mooie oude kaarten, geweren, brieven en schilderijen omlijst met de nodige informatie om dit alles te duiden. De kaart van de omgeving ‘slag bij Leiden’ en een aantal schilderijen van gerenommeerde kunstenaars als Brueghel, Rubens en Ter Borch maken dat het kwalitatief goed zit. Al moet ook hier weer eens gezegd; de samenstellers zouden beter afstand kunnen houden van de heersende ideologie en de bezoeker meer ruimte geven om zelf te denken en oordelen.
Gezien bij Louis Couperus en de beeldhouwkunst in het Louis Couperus Museum
De zomertentoonstelling in het Louis Couperus Museum is gewijd aan het thema Louis Couperus en de beeldhouwkunst: enerzijds portretten en beeltenissen van Couperus zelf en naar zijn werk, anderzijds beelden uit de klassieke oudheid die hij beschrijft in zijn boeken.
Hamlet in de Globe
Alhoewel het lezen van een theaterstuk zeker bevalt, het kan vanuit de luie stoel, is het daadwerkelijk zien en horen van van een voorstelling bijna altijd de reis naar het theater waard. De voorstelling van Hamlet en vooral de locatie, te weten Globe Theatre gelegen aan de Theems in Londen, werd vooraf zelfs nog aangeraden door een inboorling, toen ik bij een boekhandel ging afrekenen. Hij had gelijk. Mede vanwege het goede weer, in het drie-rings theater met een grote binnenplaats. De akoestiek was goed en zonder elektronische versterkingen kon ik alles verbazingwekkend goed verstaan.
Hamlet werd er aldus opgevoerd, een toneelstuk van de Engelse schrijver William Shakespeare. (1564-1616) Het wordt omschreven als een tragedie en gaat over een Deense prins die de moord op zijn vader wil wreken. Het was geen onverstandige keuze om vooraf de tekst te lezen, want zo zaten de grote lijnen al in mijn hoofd. Door het her en der gebruik van het middeleeuws Engels – dit gaf het wel een extra authentieke sfeer – was het echter niet heel gemakkelijk te volgen.
De acteurs waren heel overtuigend in het uitbeelden van hun personages en vele volzinnen galmden door het theater. Zo binnen in een klassieke theateromgeving maakt dit het tot een bijzondere ervaring. Men wist doorheen het stuk het publiek aan zich te binden, met name door de acteur die de oom van Hamlet, Claudius speelde, die wist zonder tekst te gebruiken de toehoorders tot extra inspanning te bewegen en had de lachers op de hand.
Enige kritiek op de invulling is op z’n plaats. Zo is Hamlet natuurlijk een man en geen vrouw en horen de negerin en twee indieërs niet in een toneelstuk thuis dat over Denemarken gaat. Bij de klederdracht van de toneelspelers zaten wat attributen bij die duidelijk in deze tijd zijn gemaakt en deden daarmee afbreuk aan de historische correcte omgeving en kledij.
Desalniettemin is het een voorstelling die zeer de moeite waard is. Het duurt wel ruim twee uur en vijfenveertig minuten, inclusief een kwartier pauze. Neem dus wat water mee.
Johannes Vermeer in de National Gallery te Londen
In het engelse museum ‘National Gallery’ hangen op dit moment twee doeken van de Delftse schilder Johannes Vermeer, het gaat om de Zittende virginaalspeelster en Staande virginaalspeelster. Deze bevinden zich tussen allerlei andere Nederlandse en Vlaamse meester uit de 17e eeuw.
Zittende virginaalspeelster (1674-1675)
National Gallery te Londen
Stemt niet, leest Goethe!
In het Centraal Museum van Utrecht kon men vanaf maart tot en met juni van dit jaar een tentoonstelling over de persoon Erich Wichman bezichtigen. Deze kunstenaar, schrijver en activist leefde rondom de vorige eeuw en overleed zeer jong. (1890-1929) Een opvallend figuur met zijn anarchistische en fascistische politieke opvattingen, de talloze schotsgeschriften, allerlei post-modernistische kunstuitingen van maskers, houtgravures, tekeningen en schilderijen. Een mengelmoes van allerlei kunstzinnige uitspattingen en leuk om te aanschouwen.
De scheppers van de tentoonstelling kozen ervoor zijn werken te plaatsen verdeeld over een aantal ruimtes en voorzien van foto’s, citaten en levensbeschrijvingen. Zo vindt men in de ene zaal maskertjes en enkele pamfletten ‘melk het witte gevaar’ en in een volgende ruimte politieke bladen als ‘de bezem’ met schilderijen van opvallende hoofden. De kreten op de muren brengen de bezoekers in een goedlachse stemming;
U bent van harte welkom, tenminste als U met
de fantastische omstandigheden – een oud, vuil
huis vol mesjogge menschen en schreeuwende
(enz!) kinderen – genoegen neemt.
Ook komisch is de oprichting van een politieke partij in Amsterdam met de naam ‘Rapaille Partij’ wanneer men de punten in het program leest, zoals ‘vrij visschen in het Vondelpark’ en ‘Afbraak van de urinoirs en aanplant van boomen op groote schaal’. Op filmbeelden zien we een halfdronken lijsttrekker Cornelis de Gelder op de terrassen van cafés mensen vermaken. De beweegredenen hierbij waren de afkeuring van de algemene stemplicht en de parlementaire democratie.
Deze kritiek op de bestaande ordening zou Erich Wichman later ook terugvinden bij het fascisme. Het is niet verbazingwekkend dat deze politieke filosofie hem bekoorde. Zijn kunstbeinvloeding vanuit het futurisme, het vooruitgangsdenken en gewelddadig en roekeloos activisme sluiten naadloos aan bij het uit Italië afkomstige fascisme. De anarchistische trekjes zijn er evenwel niet in te plaatsen, maar horen wellicht bij het wezen van de kunstenaar.
Alles wat we te zien krijgen geeft het idee van een intuïtief kunstenaar, die wat hij waarnam in de samenleving vertaalde in kunst. Of dit een tirade tegen zijn eigen geboortestad Utrecht was, vanwege de bouwkeuzes ‘… het stationsplein… alsof U een lauwe vaatdoek in het gezicht werd gekwakt..’ of het betreft allerlei gezichten die diverse gemoedstoestanden uitdrukken die men tegenkomt.
Nog te verschijnen:
Boek: Erich Wichman – Ironisch kunst, tragisch leven. Uitgeverij Waanders Zwolle 2018.
Documentaire: Allen tegen Allen. Doc Eye Film.
Het uur U van Pyke Koch
De Utrechtse schilder Pyke Koch heeft niet een heel groot oeuvre, zo leren we bij een tentoonstelling over zijn werk en leven. Hij zag zichzelf als een aristocraat en die mogen uiteraard enkel voor kwaliteit gaan en niet vervallen tot de massaproductie. Mijn oog viel op een drietal doeken van Koch die allemaal Het uur U heten, het zijn drie versies van dezelfde gebeurtenis. Het uur U: I in 1958, II in 1963 en III in 1971. Kunnen we nagaan wat hij ons met deze verbeelding wil vertellen? Er is een losjes geaccepteerd idee, met de kennis van nu, wat dit zou zijn.
Een titel verwijzend naar een belangrijk moment, een tijdstip waarop iets gebeurt. Of is het enkel een kopie van de kop van het gedicht van Koch’s vriend Marinus Nijhof uit 1936? Zeker niet alleen, logischer is dat Het uur U, duidt op het uur van de waarheid, een moment waarop iets belangrijks gebeurt, nadat er veel voorbereiding is getroffen. Het is een gebruikelijke uitdrukking in militaire kringen.
Wat zien met onze ogen op het schilderij Het uur U I afgebeeld; een landschap met bomen en kleine heuvels, waarop een aantal mensen doodstil liggen in renaissance-slaaphemden, rechts een jalonstok en (vermoedelijk) een piketpaaltje. Boven zien we dat de hemelsblauwe lucht vol hangt met valschermen (zie de Leonardo da Vinci’s notities?) waaronder pakketjes hangen.
Men ligt daar dus op het groene gras, te midden van een meting van de bosstructuur, niet een echt een bezigheid van groot belang. De renaissance-kledij duidt op de opvattingen van Pyke Koch dat de heropleving van Europa in de late middeleeuwen hoge cultuur heeft voortgebracht. Maar de Europeanen liggen nu op de grond, zijn slappende en dus bewegingsloos en dat terwijl boven hen de hemel kleurt met valschermen die wijzen op de komst van niet veel goeds.
1958, het jaar dat eerste werk uitkwam, geeft ons een definitieve duw in de juiste richting. Dat is het jaar waarop de Amerikaanse inlichtingendienst de CIA in Europa massaal moderne kunst begon te verspreiden, vooral abstract expressionisme, waaronder ook in Nederland. De invasie van de vrije, moderne kunst uit Amerika. Pyke Koch ziet dit proces niet als iets positiefs, dat valt wel op te maken uit het schilderij en hij wil de aanschouwers van zijn werk waarschuwen voor wat komen gaat.
Mercators zicht op Europa
Er moet toch ergens een grens worden getrokken? Jozef Stalin zou naar de val van Derde Rijk ten overstaande van Churchill op een zakdoekje de Europese landen in het oosten van het continent hebben verdeeld. Hier en daar een pennenstreep en miljoenen mensen behoorden tot een nieuwe politieke entiteit. Het is een voorbeeld van hoe grenzen kunnen verschuiven, want een tiental jaren later werd dit deel van Europa onderdeel van het Warschaupact en liep hier de lijn tussen het communistische en niet-communistische Europa. In dit geval is er de kracht van de dictator en de zwakte van overwonnen gebieden om een nieuwe geografische realiteit te verwezenlijken.
Lees HIER verder.
Terugkeer van de Titanen
Heidenen en de strijd om Europa.
Guillaume Faye is een van de voornaamste denkers afkomstig uit de Franse denkschool Nieuw Rechts. In onderstaand vraaggesprek met Christopher Gérard zet hij zijn eigenzinnige en fascinerende visie op de toekomst van het Europese heidendom uiteen. De oorspronkelijke Franse tekst verscheen in het tijdschrift Antaios (nr. XVI, lente 2001) onder de titel ‘Titanen en Goden’, en is te vinden op: http://editions-hache.com/essais/faye/faye1.html
Wie bent u ?
Het is lastig mezelf te definiëren. Ik ben in mijn eigen leven in elk geval veelzijdig, niet gespecialiseerd en aanhanger van het veelgodendom. Hoewel ik in bezit ben van een diploma van het Parijs Instituut voor Politieke Studies (Sciences-Po), met een graad in geschiedenis en geografie, en ik doctor in de politieke wetenschappen ben, heb ik mijn diploma’s nooit serieus genomen en deze nooit gebruikt om ‘te slagen’ in de burgerlijke maatschappij of bij de intelligentsia. Ik heb huis aan huis auto’s verkocht, humoristische radio en televisie uitzendingen voor het grote publiek verzorgd, boeken en artikels geschreven over allerlei onderwerpen, van zeer serieus tot heel licht, in de reclame gewerkt en bij bekende persorganen… Momenteel schrijf ik boeken, spreek ik overal in Europa op bijeenkomsten en ben ik juist begonnen met een sociaal-economische nieuwsbrief uit te geven (met behoorlijk succes).
Heel specifiek liggen mijn wortels, vanaf vele generaties, in de Gallische regio’s Poitou-Charentes en Limousin, met haar ideale verzameling van Keltische en Romeinse tradities. Ik ben met de Bonapartische stroming van het Franse nationalisme grootgebracht en het paradoxale resultaat werd een Europees patriottisme. Mijn oorspronkelijke sociale klasse is dat van de Parijse, hogere burgerij, dat ik van binnen uitstekend ken en waarvan ik nooit de materialistische en conformistische idealen heb gedeeld, die ik nooit benijd heb, omdat de levensstijl die het me bood, me in beginsel niet interesseerde.
Foto's
Youtube
- Jaarlijkse Erkenbrand bijeenkomst 2018; in gesprek met Bart 12 november 2018
- Brigade M: Pechtold Houzee ! 11 oktober 2018
- 17e editie van de IJzerwake te Ieper 29 augustus 2018
- Nieuws over de alt-right; met Sam Spreekt 23 augustus 2018
